Geschreven door Laure-Anne Viselé, zoöloog en hondengedragstherapeute
15 sep 2020
Danny de Yorkshire terriër ‘houdt van’ kids
Vanmorgen liep ik naar school met mijn zoon en we kwamen Danny-de-Yorkshire-terriër en zijn (menselijke) moeder tegen. Mijn kind werd zo blij! Eindelijk zou ik de beroemde Danny ontmoeten, die zoveel van kinderen houdt.
Ik was benieuwd hoe mijn kind zou omgaan met de ontmoeting – een kind dat opgevoed is met respect voor de keuzes van een hond en die de hondenlichaamstaal met de paplepel werd ingegoten. Wat volgde was een beetje een koude douche/ouderlijke reality check. Het blijkt dat zelfs de kinderen van zoölogen de grenzen van de hond plat bulldozen als ze vastbesloten zijn om de hond te aaien.
Toen Danny-the-Yorkshire ons zag, dook hij in elkaar en kroop dichter bij ons, kont wiebelig en staart kwispelend. Mijn kind zag dit als bevestiging dat hij wilde worden geaaid en boog over om hem op zijn rug te aaien (zie Pat Pet Pause hieronder voor waarom dit geen top idee is). Danny-the-Yorkshire rolde meteen op zijn rug en gaf elke bedarende signaal die je je maar kan bedenken.
Maar hij kwispelde
Ja, dat klopt. Weet je wat kwispelen eigenlijk betekent? Het betekent ‘ik heb je gezien’.
- Het kan inderdaad “Ik heb je gezien. Aai me alsjeblieft” betekenen.
- Maar voor hetzelfde geld betekent het ook: “Ik heb je gezien en ik voel me een beetje overdonderd. Laten we het rustig aan doen.” of zelfs
- “Ik heb je gezien en ik wil dat je weggaat.” Heb je de staart van een blaffende waakhond terwijl hij je wegjaagt ooit bekeken?
Dus een kwispelende staart is absoluut geen toestemming om een hond te aaien.
Kijkend naar Danny zijn non-stop show van over-the-top overbeleefdheid, leek het kwispelen niet zo zeer op “Oh alsjeblief aai me!” te betekenen. Het had meer van “Je bent enorm & ik ben maar klein. Ik kan met die lijn nergens heen. Je buigt over me heen. Ik wil wel geaaid worden, maar ik voel me best overweldigd. Kan het een stukje minder intens?”
Dat bekende gevoel kroop in me op: hoe lang zullen we onze honden nog blijven verkeerd begrijpen? Danny zijn zielige show van eerbied gaf me hetzelfde raar gevoel dat ik krijg als een kind overdreven beleefd doet en alle spontaniteit verliest op het moment dat zijn ouders verschijnen.
Hoeveel druk wordt op Danny-the-Yorkshire dus dagelijks gelegd, om door elk kind in het dorp ongevraagd geaaid te moeten worden?
Zijn honden gewoon voorwerpen om te aaien?
Ik was opgelucht toen Danny zijn eigenaresse hem wegtrok. Ik had liever gezien dat ze hem vroeg om weg te lopen, maarja, hij werd tenminste uit de situatie gehaald. Ze had haast, zei ze, en hij moest nog poepen.
Het blijkt dus dat ook zij zijn verzoeken om ruimte had gemist.
Gemist of misschien zelfs genegeerd, wie weet? Ik ben er niet van overtuigd dat ze er veel aan zou hebben gedaan, zelfs als ze wist dat hij niet 100% comfortabel was. De meeste mensen zien hun honden als een object met een functie: aaien – gedwongen aaien zelfs, indien nodig.
Dat trieste gevoel kroop weer omhoog: niet alleen moeten we dus vechten tegen onwetendheid (de eigenaren ZIEN de signalen niet), maar, ook al weten sommige eigenaren dat een hond zich niet prettig voelt, wordt er ook van ze verwacht dat ze het gewoon verdragen. Kortom, hebben de meeste honden niet zo veel te zeggen over wat er elke dag met hen gebeurt.
Dit is de trieste realiteit voor de meeste honden, vooral kleine honden, die verplicht geaaid moeten worden door alle kinderen in de buurt, als een kleine, harige, mobiele kinderboerderij.
Waarom toestemming belangrijk is
Het voor de hand liggende antwoord is empathie. Waarom zou je je hond dwingen in een situatie waarvan je weet dat hij zich er onprettig bij voelt? Dat is geen leuke manier om een vriend en familielid te behandelen.
Als empathie alleen geen sterke indruk maakt, dan hoop ik dat dit argument meer aanspreekt: door toestemming te vragen verlaag je het risico van een beet (vooral naar kinderen).
Hoe verkleint toestemming het bijtrisico, dan? Door honden hierdoor aan te moedigen om op een lieve manier voor ruimte te vragen, in plaats van geweld in te moeten zetten wanneer ze het goed zat worden:
- Lief vragen: De meeste honden, wanneer ze een interactie onprettig vinden, zullen dit via subtiele lichaamstaal signaleren. Wanneer de subtielere verzoeken worden genegeerd, uiten sommige honden hun ontevredenheid ietjes duidelijker door, bijvoorbeeld… te grommen.
- Grommen: Wat gebeurt er als een hond gromt? De meeste mensen straffen hen. Dit leidt tot… bijten.
- Bijten: Elke keer wanneer je grommen straft, duw je je hond steeds dichter richting stille bijter. Als lief vragen nooit werkt & en als grommen wordt gestraft, wat doe je dan als je tolerantie op is? Dan bijt je.
‘Maar mijn hond zou nooit bijten!’ Als gedragsdeskundige wil ik je zeggen: zeg nooit nooit. Je zou de talloze rapporten moeten zien die langs mijn bureau vliegen met: “Hij beet uit het niets.” en “Hij had nog nooit zoiets gedaan.” Bij iedere hond met een bijtgeschiedenis is er ooit een eerst bijtincident geweest.
Begrijp me niet verkeerd. Sommige honden, zoals Danny, zijn buitengewoon tolerant en lijken bijna eindeloze grenzen te hebben. Is het dan niet onze plicht om juist deze honden te beschermen? Is het echt oké om steeds misbruik te maken van hun goede aarde?
Hoe test je op toestemming bij het aaien van een hond? Door Pat Pet Pause
Voor zover ik me herinner, heb ik voor het eerst over Pat Pet Pause gehoord via Family Dog’s en hun uitstekend bijtpreventie programma. Pat Pet Pause is een toestemmingstest voor honden. Je kan het niet alleen gebruiken met kinderen op straat, maar ook met je eigen kinderen, je gasten, voorbijgangers en natuurlijk jijzelf.
Laat me het voor je uitleggen:
- Pat: Tap tegen je eigen been. Zo nodig je de hond om dichter bij je te komen. Wat je ook doet, duw je vuist niet voor zijn gezicht om hem te ‘laten snuffelen.’ Dat is weer zo een fabeltje en de de meeste honden vinden het verwarrend en vervelend. Pas als de hond dichterbij komt, dan aaien. Komt ie niet? Nou, jammer dan. Hij heeft nu even gewoon geen zin.
- Pet: Aai de hond op een (voor de hond!) prettige manier. Elke hond is anders maar de meesten zullen het snel genoeg aangeven door zich precies zo tegen je hand te positioneren zodat je DE plek kan aaien. Een paar tips:
- Krab aan de voorkant, tegen de borst. Daar kunnen ze zichzelf vaak niet bereiken en het voelt juist daarvoor zo heerlijk om daar lekker gekrabd te worden. Ze vinden het ook aan de zijkant van hun nek vaak heerlijk.
- Vermijd over de hond heen bukken, rechts voor hem staan of hem in een hoek drijven. Dat kan allemaal intens overkomen voor een hond. Sta of buk iets zijwaarts t.o.v. de hond.
- Pause: Na 2-3 seconden van aaien, stop en kijk wat de hond doet. Blijft ie? Dan vindt hij het waarschijnlijk heerlijk. Blijf maar aaien. Geef hem regelmatig weer de kans om zich weg te trekken. Als de hond wegloopt, zo is het. Respecteer zijn keus.
Hier kan je een video van deze stappen zien (door een andere hondentrainer).
Het 3-seconden handspel
Dit spel is nog een consent test voor honden, om zeker te weten dat zij er op dat moment dus wel van genieten om geaaid te worden.
Het 3-seconden handspel werd door BeKind Rescue gemaakt.
Ik snap het nu. Hoe kan ik helpen?
Verspreid het woord! Deel dit heinde en verre!
Meer hulpbronnen
Als je je zorgen maakt of vragen hebt, sta je er niet alleen voor. We zijn er voor je:
- Heb je een pup en je zou hem graag willen aanleren om goed om te gaan met kinderen/aaien/etc.? Boek dan een plek in onze puppy training (voor pups, in Den Haag. Boek nu omdat de aantal plekken is beperkt.)
- Wil je graag dat je kind de grenzen van je hond beter leert begrijpen en respecteren? Boek een plek in onze kind-hond cursus (Den Haag, voor volwassen honden die al eerder een gehoorzaamheidscursus hebben gevolgd)
- Heeft je hond al iemand gebeten – iemand die hem probeerde te aaien; of is hij bijzonder schuw voor voorbijgangers? Maak een afspraak met onze gedragstherapeute. We geven consulten wereldwijd.
Photo credits
- Yorkshire Terrier: Courtesy of Karen Arnold. Downloaded on 15 Sep 2020 from Needpix.com. License: CC0. No modifications made.
- Giant hand: Downloaded on 15 Sep 2020 from Pikist.com. License: Public Domain. No modifications made.
- Spread the word (seagull): Downloaded on 15 Sep 2020 from Pikrepo.com. License: Royalty Free Photos. No modifications made.